Llei de Hubble

Plantía:Cosmoloxía

La llei de Hubble ye una llei de la física qu'establez que'l fana en candia d'una galaxa ye proporcional a la distancia a la que ta.^[1] Considérase la primer evidencia observacional del paradigma de la espansión del universu y anguaño sirve como una de les pieces más citaes como prueba de soporte de la Gran Esplosión (Big Bang).

Según esta llei, una midida de la inercia de la espansión del universu vien dada pola constante de Hubble. A partir d'esta rellación observacional puede inferise que les galaxes allóñense unes d'otres a una velocidá proporcional a la so distancia, rellación más xeneral que se conoz como rellación velocidá-alloña y que dacuando se confunde cola llei de Hubble. Tampoco hai que malinterpretar la rellación velocidá-alloña. Nun consiste en que cuanto más lloñe tea una galaxa más rápido allóñase de nós. Según esto, al alloñar la galaxa ésta diría aumentando de velocidá pos ta más lloñe qu'antes. Nun ye asina. La rellación velocidá-alloña, derivada de la llei de Hubble, diz que cuanto más lloñe ta agora una galaxa más rápido allóñase agora de nós. Anque toles galaxes fueren amenorgando pasu ente pasu la so velocidá d'alloñamientu (anguaño paez qu'asocede tou lo contrario) siguiría cumpliéndose que la velocidá d'una galaxa alloñada ye mayor que la d'una cercana, calteniendo siempres una proporcionalidad velocidá-alloña.

La llei de Hubble diz qu'en cada momentu de la hestoria del universu hai una proporcionalidad ente'l fana en candia y distancia (consecuentemente tamién ente velocidá y distancia) pero nun diz, en sí mesma, cómo evoluciona l'universu. Nun diz si la espansión acelérase, frénase o si permanez constante. Los cálculos más recién de la constante, utilizando los datos del satélite WMAP, empezaron en 2003, dexaron dar el valor de 71 ± 4(km/s)/Mpc pa esta constante. En 2006 los nuevos datos apurríos por esti satélite dieron el valor de 70 (km/s)/Mpc, +2.4/-3.2. Según estos valores, l'universu tien una edá próxima a los 14.000 millones d'años. N'agostu de 2006, una midida menos precisa llograr de manera independiente utilizando datos del Observatoriu de rayos X Chandra orbital de la NASA: 77 ± 15%(km/s)/Mpc.^[2]

1 Mpc (1 Megaparsec) = 3,26 millones d'años lluz.

Anguaño, una galaxa asitiada a una distancia de 3,26 millones d'años lluz alloñar de nós a una velocidá d'unos 70 km/s (inorando los movimientos propios peculiares de les galaxes provocaos pola gravedá d'otres galaxes dientro del so cúmulu y el so supercúmulo).

1. ↑ Una Rellación ente la Distancia y la Velocidá Radial ente Nebuloses Extra-Galáctiques" (1929) Proceedings de l'Academia Nacional de Ciencies d'EEXX, Volume 15, Númberu 3, páxs. 168-173 (Artículu completu, PDF)
2. ↑ «Chandra Confirma la Constante de Hubble». Consultáu'l 4 de xunetu de 2007.